Beheersing van wateroverlast: oorzaken en preventie

(21-02-2024)

De afgelopen twee maanden hebben onze tuinen zich ondergedompeld in een overvloed aan regen, een dans van druppels die zowel zegen als uitdaging met zich meebracht. Na een oktober ‘23 die al de boeken inging als de natste ooit gemeten, hebben ook de achterliggende maanden zich niet ingehouden wat betreft neerslag.

Terwijl we nog steeds de naweeën van deze overvloedige periode voelen, werpt de horizon zijn blik op de komende weken, waarin we ons zullen moeten afvragen: zal deze regenperiode aanhouden, afnemen of plaatsmaken voor een drogere periode?

Het effect van wateroverlast op de tuin

Deze voortdurende watertoevoer heeft uiteraard niet alleen een esthetisch effect op onze tuinen gehad, maar heeft zeker ook enorme uitdagingen met zich meegebracht, met name op het gebied van wateroverlast. Het is daarom cruciaal om niet alleen terug te blikken op de recente regenachtige dagen, maar ook vooruit te kijken naar wat de weersverwachting voor de komende weken in petto heeft. Hoe zullen onze tuinen reageren op het vocht dat ze al hebben ontvangen, en welke voorbereidingen moeten we treffen voor wat nog komen gaat?

Het nemen van effectieve maatregelen tegen wateroverlast begint met het begrijpen van de oorzaken.

Wateroverlast in de tuin kan diverse oorzaken hebben. Een grondige kennis van deze factoren is essentieel om doeltreffende preventieve maatregelen te treffen. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken van wateroverlast in de tuin:

1. Zware Regenval

Overmatige regen, vooral gedurende korte periodes, kan leiden tot wateroverlast doordat de bodem het grote volume water niet snel genoeg kan absorberen. Hierdoor zal het oppervlaktewater zich ophopen in de bodem.

2. Slechte Bodemstructuur

Bodems met een slechte structuur, zoals compacte kleigrond, kunnen water moeilijk opnemen, wat resulteert in oppervlakteafvloeiing en plassen.

3. Slechte Afwatering

Ook onvoldoende afwateringssystemen of een slecht tuinontwerp kunnen bijdragen aan wateroverlast, waardoor water zich ophoopt op lage punten.

4. Bodemverdichting

Verdichting van de bodem, vaak veroorzaakt door zwaar verkeer of machinewerking op natte grond, belemmert de waterinfiltratie.

5. Onvoldoende Hellingen

Tuinen zonder adequate hellingen voor waterafvoer kunnen gevoeliger zijn voor wateroverlast; het tuinontwerp moet daarom rekening houden met natuurlijk wateraflopen.

6. Bouwoverlast

Bouwactiviteiten in de buurt kunnen natuurlijke waterafvoer verstoren, zoals door de aanleg van verharde oppervlakken die waterafvoer belemmeren.

7. Hoog Grondwaterpeil

Een hoog grondwaterpeil draagt ook bij aan wateroverlast doordat water niet goed in de bodem kan doordringen.

Het is uiteraard van belang om eerst de specifieke oorzaak van wateroverlast in de tuin te identificeren voor we gerichte maatregelen kunnen gaan inzetten.

Vaak zien we wel dat een combinatie van:

verbeteringen aan de bodemstructuur,
afwateringssystemen
een passend tuinontwerp

helpen wateroverlast te voorkomen of het probleem te verlichten.

Na het vaststellen van de grondoorzaak komt dus de vraag naar voren:

'Wat kunnen we er nog meer aan doen?'

De cruciale rol van magnesium in bodemstructuur

Magnesium speelt een essentiële rol in de bodemstructuur door binding aan klei en humusdeeltjes. Een teveel aan magnesium kan echter leiden tot een minder optimale bodemstructuur. Calcium speelt hierbij een belangrijke rol bij het oplossen van een magnesiumoverschot. Voor meer informatie over de calcium-magnesiumverhouding in je bodem, neem contact met ons op.

Bodemverbetering voor optimale waterdoorlatendheid

Effectieve wateroverlastpreventie begint bij de bodem. Verrijk de bodem met organisch materiaal, zoals Structuur-Actief en compost. Deze toevoegingen verbeteren niet alleen de bodemstructuur, maar vergroten ook de waterdoorlatendheid.

Let op! overdreven gebruik van compost, vooral wanneer het vers en onvoldoende verwerkt is, kan nadelig zijn voor de plantgezondheid. Zorg dus altijd voor goed gerijpte compost en gebruik het met mate.

Plantenkeuze voor waterminnende omstandigheden

Misschien een inkoppertje!

Selecteer planten die gedijen in vochtige omstandigheden, vooral op plekken waar waterdoorlatendheid een constante zorg is. Waterminnende planten fungeren als buffer tegen wateroverlast en dragen bij aan het behoud van een gezonde bodemstructuur. Overweeg ook verhoogde plantenbedden om plantwortels te beschermen tegen verzadigde grond.

Implementeer drainagesystemen

In sommige gevallen is de installatie van een drainagesysteem noodzakelijk om overtollig water effectief af te voeren. Gedegen onderzoek en overleg met experts kunnen helpen bij het bepalen van de meest geschikte drainagemethode voor jouw tuin.

Gesteentemeel voor bodemverbetering

Gesteentemeel, fijngemalen steen van verschillende materialen, heeft positieve effecten op de bodemstructuur. Hier zijn geschikte gesteente melen voor verschillende bodemsoorten:

- Kleigrond: basalt

- Zandgrond: bentoniet

- Zavelgrond: zeoliet

Voorkom bodemverdichting

Voorkomen is altijd beter dan genezen en dat gaat zeker op voor bodemverdichting die de waterdoorlatendheid van de bodem belemmerd. Vermijd daarom het betreden of bewerken van doordrenkte grond, vooral bij kleiachtige bodems, om verdichting te minimaliseren en een gezonde bodemstructuur te bevorderen.

Note:

Hoewel we de samenstelling van gronddeeltjes niet kunnen veranderen, bieden deze strategieën houvast om waterbeheer in de tuin te optimaliseren. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie.